Ενοριακός Ναός Αγίας Τριάδος

Ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος αποτελεί εξαιρετικό δείγµα της ναοδοµίας εκλεκτικιστικού ρυθµού του 19ου αι., µε κοµψές αναλογίες, επιµεληµένη κατασκευή και λιθανάγλυφα εξαιρετικής ποιότητας. Αποτελούσε τον ενοριακό ναό του οικισµού, αντάξιο της αίγλης και της οικονοµικής ευµάρειας των κατοίκων. Είναι µονόχωρος καµαροσκεπής ναός µε µία σπάνια για τη ναοδοµία της Κρήτης ιδιοµορφία: έχει δύο πλάγιες κόγχες στον βόρειο και νότιο τοίχο που µαζί µε εκείνη του ιερού Βήµατος καθιστούν τον ναό τρίκογχο. Επιπλέον οι αετωµατικές απολήξεις της στέγης διαµορφώνονται καµπύλες µε ελικοειδείς απολήξεις, χαρακτηριστικές επιδράσεις της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής. Σε επιδράσεις από τη δυτική αισθητική οφείλονται και οι γύψινες διακοσµήσεις στο εσωτερικό, όπως επίσης και η διαµόρφωση της δυτικής εισόδου µε νεοκλασικά στοιχεία. Ο Giuseppe Gerola περιγράφει ανάγλυφο Ευαγγελισµό από µάρµαρο πάνω από τη δυτική πύλη, που σώζεται και σήµερα. Εξαιρετικής τέχνης είναι και εντοιχισµένο ανάγλυφο από µάρµαρο πάνω από το περίτεχνο από πωρόλιθο αγιοθύριδο στην αψίδα του ιερού Βήµατος, όπως και τα µαρµάρινα θυρώµατα. Στον ναό βρέθηκαν µαρµάρινη πλάκα µε λατινική επιγραφή του 1602 που βρίσκεται στην πρόθεση και παλιά µικρή κολόνα αγιάσµατος. Προφανώς τα µαρµάρινα µέλη µεταφέρθηκαν από τον τότε ερειπωµένο ναό της Παναγίας της Εφτάτρουλης και τα υπολείµµατα της ονοµαστής έπαυλης του Λατίνου Επισκόπου Gaspar Viviani από τον γειτονικό οικισµό της Επισκοπής. Το περίτεχνο ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέµπλο µε τις σπάνιες παραστάσεις, τα λυπηρά, ο ∆εσποτικός Θρόνος και το προσκυνητάρι είναι σπουδαία έργα ξυλογλυπτών του 19ου αι., των φηµισµένων νιταδόρων της περιοχής Λασιθίου, ενώ οι φορητές εικόνες του αγιογράφου Γ. Ν. Χρήστου και φέρουν χρονολογία 1907. Το έτος 2011, πραγµατοποιήθηκαν µε τις ενδεδειγµένες αναστηλωτικές τεχνικές, οι εργασίες στερέωσης και ενίσχυσης των θεµελίων, κατασκευής των εσωτερικών και εξωτερικών πατητών κονιαµάτων, στερέωσης της θολοδοµίας και κατασκευής δαπέδου από ντόπιο πωρόλιθο, χωρίς να δηµιουργηθούν βλάβες ή αισθητικές αλλοιώσεις στο µνηµείο.

Ο ναός εορτάζει την Κυριακή της Πεντηκοστής. Επίσης, στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος τελείται κάθε χρόνο η τελετή και η Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως. Στις 26 Μαΐου 2018, κατά τον πανηγυρικό Εσπερινό της Εορτής της Πεντηκοστής, τελέσθηκαν τα Ιερά Θυρανοίξια του ναού από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλο, και έτσι παραδόθηκε ξανά στη λατρεία των πιστών.