Σπηλαιώδης ερειπωμένος ναός του Αγίου Ιωάννου στην Αγριόμαντρα

Ο ερειπωμένος σπηλαιώδης ναός του Αγίου Ιωάννου βρίσκεται στη μαγευτική παραθαλάσσια τοποθεσία Αγριόμαντρα βορειοδυτικά του Καβουσίου, κρυμμένος στην έξοδο του μοναδικού κάλλους ομώνυμου φαραγγιού, που ξεκινά από την κορυφή του λόφου Χαλέπα και καταλήγει σε ένα μικρό κλειστό φυσικό λιμανάκι με καθαρά και καταγάλανα νερά, ανατολικά του κόλπου του Μεραμπέλλου. Από την Ρωμαϊκή περίοδο έως και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η Αγριόμαντρα ήταν ένα από τα δύο λιμάνια του Καβουσίου. Ο εν λόγω ερειπωμένος σήμερα ναός προφανώς χρησίμευε ως χώρος απομόνωσης και εντονότερης άσκησης των μοναχών που εγκαταβιούσαν στο παρακείμενο παλαιό Μονύδριο «του Μεγάλου Αντωνίου στα Βρυσίδια» με τις εκπληκτικές τοιχογραφίες, στο άλλο λιμάνι στο Θόλο. Οικοδοµήθηκε µε την κατάλληλη διαµόρφωση του κοιλώµατος βράχου, πιθανόν κατά την ενετική περίοδο, και χρησίμευσε ως λατρευτικός χώρος μοναχών που ασκήτευαν στην απομονωμένη και δυσπρόσιτη περιοχή. Η αγριότητα και ασκητικότητα του τοπίου, τα φυσικά σπήλαια της περιοχής, αλλά κυρίως η πολυπόθητη ησυχία και απομόνωση δημιουργούσαν συνθήκες κατάλληλες για την καλλιέργεια του μοναχισμού και μάλιστα του ερημιτισμού, μακριά από τις βιοτικές ανθρώπινες μέριμνες.