Ναός Αγίας Μαρίνας
ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ

Ναός Αγίας Μαρίνας

Στη βόρεια άκρη του οικισμού του λεγομένου Κάτω Χωριού των Έξω Μουλιανών, στη θέση «Γουρνιά», όπου υπάρχουν πηγές, περιβόλια και κήποι, είναι κτισμένος ο Ιερός Ναός της Αγίας Μαρίνας. 

Πρόκειται για μικρό μονόχωρο καμαροσκεπή ναό των ύστερων χρόνων της Ενετοκρατίας με σύγχρονη κεραμοσκεπή, νεώτερα επιχρίσματα, δάπεδο, κωδωνοστάσιο από σκυρόδεμα και αρκετές ακόμη παρεμβάσεις, που έχουν αλλοιώσει την αρχική αρχιτεκτονική μορφολογία του. 

Χαρακτηριστικό είναι το θύρωμα της μοναδικής εισόδου στη δυτική όψη, το οποίο ορίζουν παραστάδες από λαξευμένους δόμους με αυλακώσεις, ανώφλι και τοξωτό υπέρθυρο, σχηματίζοντας ένα ενιαίο σύνολο. Η δυτική όψη συμπληρώνεται από τέσσερα εντοιχισμένα πινάκια πάνω από τη θύρα, που σχηματίζουν σταυρό, καθώς και οι λίθινες βάσεις για την ανάρτηση του λαβάρου. Μία εγχάρακτη λαξευμένη επιγραφή σε λατινική γραφή μας δίδει σημαντικές πληροφορίες για το μνημείο: «NOBILI DADNREA BARBADİCO OD PETRUS FRANSİSCİ FİLİUS SEPULCRUNT DICAVIT MDXLI», που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «Έχει ονομασθεί τάφος του Πέτρου Φρανσίσκι, γιου του ευγενούς Ανδρέα Μπαρμπαντίκο, 1541». Πιθανόν στον ναό να ήταν θαμμένος ο αναφερόμενος ευγενικής καταγωγής Ενετός Άρχοντας το έτος 1541. 

Αξιοσημείωτο είναι και το λίθινο φωτιστικό παράθυρο της κόγχης του Ιερού Βήματος στην ανατολική όψη, που σχηματίζει σταυρό σε μορφή Χ.

Εσωτερικά εμφανές είναι το ενισχυτικό τόξο στη μέση του κυρίως ναού. Το παλαιό τέμπλο έχει αντικατασταθεί με σύγχρονο ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο του Σητειακού τεχνίτη Εμμανουήλ Μαρουκλή, με λιτό διάκοσμο από το φυτικό βασίλειο. Οι εικόνες είναι σύγχρονες αγιογραφημένες. 

Από το παλιό τέμπλο διασώζεται και έχει τοποθετηθεί σε ειδικό προσκυνητάρι η εφέστια εικόνα της Αγίας Μαρίνας, που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αι.